Triển khai nhiều dự án trọng điểm
Từ nay đến năm 2025, tỉnh Bến Tre triển khai nhiều dự án giao thông trọng điểm, theo đó nhu cầu về vật liệu san lấp tăng cao. Cụ thể, dự án cầu Ba Lai 8 trên tuyến đường bộ ven biển do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Bến Tre làm chủ đầu tư, dự kiến khởi công vào quý II/2024 và sẽ hoàn thành vào quý II/2026.
Hiện nay, nguồn cát phục vụ các công trình giao thông tại tỉnh Bến Tre đang khan hiếm và gặp nhiều khó khăn về thủ tục cấp phép khai thác.
Ngoài ra, tỉnh Bến Tre đang dự kiến triển khai xây dựng cầu Đình Khao kết nối với tỉnh Vĩnh Long, nhà máy sản xuất hydro xanh, xây dựng công trình cống âu thuyền An Hóa ngăn nước mặn từ sông Tiền vào sông Ba Lai…
Theo tính toán, tổng khối lượng vật liệu cát đắp nền phục vụ dự án xây dựng cầu Ba Lai 8 cần khoảng 1,68 triệu m3 (bao gồm đắp nền đường, đắp bù lún và đắp gia tải). Bên cạnh đó dự án cầu Rạch Miễu 2 nối tỉnh Tiền Giang và tỉnh Bến Tre đang thi công cũng thiếu khoảng 300.000m3 cát, các nhà thầu vẫn phải “loay hoay” tìm nguồn cát phục vụ thi công công trình này.
Việc triển khai đồng bộ các dự án trọng điểm đòi hỏi nguồn cát san lấp lớn, nếu địa phương không có giải pháp, các dự án giao thông khởi công xong phải thi công cầm chừng, không thể triển khai đảm bảo theo tiến độ.
Trên địa bàn tỉnh Bến Tre hiện có Mỏ cát Cẩm Sơn (thuộc xã Cẩm Sơn, huyện Mỏ Cày Nam), năm 2020 được cấp phép khai thác cát làm vật liệu san nền. Trữ lượng cấp phép là 510.000 m3, công suất khai thác 180.000 m3/năm. Tuy nhiên tới tháng 6.2022 đơn vị trúng đấu giá Quyền khai thác khoáng sản mới chính thức đi vào hoạt động, nguyên nhân chậm khai thác là do người dân khu vực mỏ chưa đồng thuận.
Nguồn cát sỏi lòng sông ở Bến Tre khá lớn nhưng đang vướng các trình tự, thủ tục để khai thác phục vụ các dự án giao thông trọng điểm.
Được biết, thực trạng Mỏ cát Cẩm Sơn có trữ lượng khai thác còn lại nhỏ hơn trữ lượng được cấp phép, chất lượng cát chứa hàm lượng bùn tương đối lớn, không đạt chỉ tiêu kỹ thuật phục vụ đắp nền đường.
Sở Tài nguyên và Môi trường Bến Tre cho biết “Với trữ lượng còn lại, tính đến 12/2023 vào khoảng 449.000 m3, tỉnh Bến Tre không đủ khả năng cung cấp cho các công trình trên địa bàn tỉnh. Về chất lượng cát, qua tham khảo kết quả khảo sát của Ban quản lý Dự án Mỹ Thuận, chất lượng cát trên lòng sông của tỉnh không đạt theo TCVN 4198: 2014, TCVN 8821: 2011, TCVN 9436:2012 cho thiết kế các công trình cao tốc (cát có nhiều tạp chất), chủ yếu chỉ phục vụ san lấp các công trình dân sinh”.
Như vậy, với thực tế nguồn mỏ, trữ lượng, chất lượng vật liệu như hiện nay sẽ gây ra áp lực rất lớn cho địa phương và cho các nhà thầu khi thực hiện các công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh Bến Tre.
Thiếu giải pháp bảo đảm nguồn vật liệu
Thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bến Tre, hiện nay tỉnh Bến Tre đang triển khai Kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản, gồm 6 khu vực khoáng sản đưa ra đấu giá, tổng trữ lượng tiềm năng ước tính 14.917.068 m3.
Thi công Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1.
Nếu triển khai bảo đảm về chất lượng, môi trường, công suất khai thác hằng năm ở từng mỏ thì dự kiến khối lượng khai thác 6 khu vực mỏ vào khoảng 3 triệu m3/năm, cơ bản đáp ứng nhu cầu vật liệu cho các công trình trên địa bàn tỉnh (căn cứ các dự án, công trình theo Nghị quyết của tỉnh thì bình quân mỗi năm cần khoảng 10 triệu khối/năm. Tuy nhiên, việc triển khai không đạt như mong muốn nên nhu cầu thực tế mỗi năm tỉnh cần khoảng 4-5 triệu khối/năm).
Hiện, tỉnh đang tích cực lấy ý kiến của người dân ở khu vực 6 mỏ cát, đồng thời lấy ý kiến các đơn vị liên quan như Cục Đê điều và Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Hàng hải, Bộ Quốc phòng, UBND tỉnh Tiền Giang. Nếu thuận lợi, dự kiến cuối tháng 6.2024, tỉnh Bến Tre sẽ tổ chức phiên đấu giá. Sau khi có đơn vị trúng đấu giá, tỉnh sẽ thực hiện cấp Giấy phép khai thác cho đơn vị để có nguồn cát phục vụ cho các công trình trọng điểm trên địa bàn tỉnh cũng như khu vực lân cận.
Dù rằng tỉnh Bến Tre đã có Kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhưng đến cuối tháng 6/2024 mới tổ chức phiên đấu giá, sau đó còn hàng loạt thủ tục khác thì mới đủ điều kiện để khai thác. Vì thế các nhà thầu vẫn rất e ngại, lo lắng khi triển khai khai thực hiện dự án nhưng chưa xác định rõ nguồn vật liệu, thời gian nào có vật liệu, trữ lượng và giá theo thực tế là bao nhiêu… khi các thủ tục cấp phép liên quan đến nhiều cơ quan, ban, ngành.
Ông Nguyễn Minh Cảnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre phát biểu tại hội nghị.
Tuy nhiên, nhiều nhà thầu băn khoăn rằng nếu 6 mỏ cát tỉnh Bến Tre dự kiến đấu thầu không đáp ứng đủ điều kiện thì phương án để bổ sung nguồn cát là gì? Nếu triển khai dự án trước khi có giải pháp về vật liệu, khởi công xong phải ngưng thi công hoặc thi công cầm chừng khi đó tiến độ chậm thì ai sẽ chịu trách nhiệm?
Cùng với việc khẩn trương thực hiện các trình tự, thủ tục đấu giá, cấp phép khai thác mỏ cát thì các bộ ngành, địa phương cũng cần nghiên cứu, có biện pháp xử lý nguồn vật liệu để “giải cơn khát”, nhu cầu cấp bách về vật liệu cho các dự các công trình, dự án trọng điểm.
Gỡ khó việc cấp phép khai thác cát cho dự án giao thông trọng điểm
Trong buổi làm việc về giải quyết vật liệu san lấp cho các dự án giao thông trọng điểm phía Nam mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã nêu rõ, việc bảo đảm vật liệu san lấp là điều kiện quyết định đến tiến độ của các dự án giao thông trọng điểm quốc gia, kết nối liên vùng, đang được triển khai trên cả nước.
Các địa phương phải nhận thức rõ trách nhiệm chính trị trong bảo đảm cung cấp cát san lấp cho những tuyến đường huyết mạch trọng điểm vì sự phát triển của cả vùng.
Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, ngày 2/7, Tổ công tác liên ngành do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm làm Tổ trưởng, làm việc với UBND tỉnh Tiền Giang và UBND tỉnh Bến Tre về việc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về nguồn vật liệu cho dự án giao thông trọng điểm khu vực phía Nam.
Tổ công tác liên ngành do Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm - làm Tổ trưởng làm việc với UBND tỉnh Bến Tre, bàn các giải pháp khắc phục khó khăn khai thác cát cho các dự án giao thông.
Tại buổi làm việc, ông Phạm Văn Trọng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang cho biết, thông báo của Văn phòng Chính phủ giao cho tỉnh Tiền Giang cung ứng khoảng 15,95 triệu m3 cho các dự án giao thông trọng điểm phía Nam. Tuy nhiên, để thực hiện được nhiệm vụ này, tỉnh Tiền Giang đề nghị bộ, ngành hướng dẫn thủ tục trình Thủ tướng sửa đổi Quy hoạch của tỉnh Tiền Giang, nâng công suất cấp phép khai thác cát, để vừa thực hiện dự án giao thông trọng điểm Quốc gia và các dự án ở địa phương.
Ông Nguyễn Minh Cảnh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre cho biết, theo chỉ tiêu Chính phủ giao cho tỉnh Bến Tre phải cung ứng khoảng 7,37 triệu m3 cho các Dự án: Dự án Cần Thơ - Cà Mau khoảng 2 triệu m3; Dự án thành phần 3 thuộc Dự án cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng khoảng 3,37 triệu m3; Dự án đường Vành đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 2 triệu m3 cát.
Nhiều dự án giao thông trọng điểm qua Bến Tre đang thiếu nguồn vật liệu, ảnh hưởng đến tiến độ của dự án.
Lãnh đạo UBND tỉnh Bến Tre cho biết, với số mỏ cát đã được thăm dò và quy hoạch trên địa bàn chưa đáp ứng nhu cầu cát phục vụ cho các dự án giao thông trọng điểm quốc gia cũng như các dự án trong tỉnh. Do đó, tỉnh sẽ bổ sung, điều chỉnh quy hoạch tỉnh trong đó có mỏ cát.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn về việc thuê đất có mặt nước. Đồng thời, kiến nghị tổ công tác hướng dẫn để tỉnh Bến Tre được áp dụng cơ chế đặc thù theo tinh thần Nghị quyết số 106/2023 của Quốc hội. Xem xét rút ngắn các bước trình điều chỉnh Quy hoạch tỉnh để kịp thời gian theo chỉ đạo của Phó thủ tướng Chính phủ.
Ông Nguyễn Duy Lâm - Thứ trưởng Bộ GTVT đề nghị UBND tỉnh Bến Tre chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu về việc cấp phép khai thác các mỏ cát. Liên quan đến các vướng mắc trong quy định pháp luật về đất đai, Thứ trưởng Bộ GTVT đề nghị UBND tỉnh Bến Tre có văn bản gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường để trao đổi, tháo gỡ khó khăn.
Ông Lâm cũng chia sẻ, trong buổi làm việc với tỉnh Tiền Giang diễn ra vào sáng cùng ngày, địa phương này đã có quy trình thực hiện cấp phép khai thác cát chỉ 6 bước, trong vòng 60 ngày. Do đó, ông Lâm đề nghị Bến Tre chỉ đạo cơ quan chuyên môn nghiên cứu tham mưu có quy trình rút gọn trong việc thực hiện cấp phép khai thác cát để tiết kiệm thời gian.