Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 được Quốc Hội thông qua quy định về quy tắc giao thông đường bộ; phương tiện giao thông đường bộ; người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ; chỉ huy, điều khiển giao thông đường bộ; tuần tra, kiểm soát về trật tự, an toàn giao thông đường bộ; giải quyết tai nạn giao thông đường bộ; quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông đường bộ.
Luật có bố cục gồm 8 chương với 89 điều và sẽ có hiệu lực vào ngày 01/01/2025, riêng quy định về sử dụng thiết bị an toàn cho trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao 1,35m khi ngồi xe ô tô có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.
1. Giấy phép lái xe có 12 điểm, vi phạm giao thông sẽ bị trừ điểm
Theo đó, Điều 58 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định: Điểm của giấy phép lái xe (GPLX) được dùng để quản lý việc chấp hành pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ của người lái xe, bao gồm 12 điểm. Số điểm trừ mỗi lần vi phạm tùy thuộc tính chất, mức độ của hành vi vi phạm.
Trường hợp GPLX bị trừ hết điểm thì người đó không được điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ theo loại giấy phép đã bị trừ hết điểm. (Ảnh minh họa: KT)
Dữ liệu về điểm trừ giấy phép lái xe của người vi phạm sẽ được cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu ngay sau khi quyết định xử phạt có hiệu lực. GPLX được phục hồi đủ 12 điểm khi chưa bị trừ hết điểm và không bị trừ điểm trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày bị trừ điểm gần nhất.
Trường hợp GPLX bị trừ hết điểm thì người đó không được điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ theo loại giấy phép đã bị trừ hết điểm.
Sau ít nhất 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm, người có GPLX được tham gia kiểm tra nội dung kiến thức pháp luật về trật tự an toàn giao thông theo quy định.
Việc kiểm tra kiến thức do lực lượng CSGT tổ chức, người có GPLX có kết quả đạt yêu cầu mới được phục hồi đủ 12 điểm.
Đây là quy định được quan tâm nhiều trong Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2025.
2. Trẻ em dưới 10 tuổi và chiều cao dưới 1,35m không được ngồi cùng hàng ghế với người lái xe
Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định: Trẻ em dưới 10 tuổi hoặc chiều cao dưới 1,35m được chở trên xe ô tô con không được ngồi cùng hàng ghế của người lái xe khi tham gia giao thông đường bộ.
Trẻ em dưới 4 tuổi phải được chở bằng ghế thiết kế dành cho trẻ em (trừ xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách theo quy định của pháp luật đường bộ).
Người lái xe có trách nhiệm kiểm tra, hướng dẫn việc thắt dây an toàn cho trẻ em được chở trên xe.
Quy định này có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2026.
Xe đưa đón học sinh phải có thiết bị cảnh báo, chống bỏ quên trẻ
Điều 46 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024 có quy định: Xe ô tô kinh doanh vận tải chở trẻ em mầm non, học sinh phải có thiết bị ghi nhận hình ảnh trẻ em mầm non, học sinh, và phải trang bị thiết bị có chức năng cảnh báo, chống bỏ quên trẻ em trên xe.
Ngoài ra, xe phải có niên hạn sử dụng không quá 20 năm; có màu sơn theo quy định của Chính phủ.
Xe ô tô chở trẻ em mầm non hoặc học sinh tiểu học phải có dây đai an toàn phù hợp với lứa tuổi hoặc sử dụng xe có ghế ngồi phù hợp với lứa tuổi theo quy định của pháp luật.
3. Biển số xe máy, xe mô tô được áp dụng đấu giá công khai
Điều 37 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ quy định: Biển số xe đưa ra đấu giá là biển số xe ô tô, xe mô tô, xe gắn máy được công khai để tổ chức, cá nhân lựa chọn đăng ký tham gia đấu giá.
Giá khởi điểm của một biển số ô tô đưa ra đấu giá không thấp hơn 40 triệu đồng, và đối với biển số xe mô tô, xe gắn máy không thấp hơn 5 triệu đồng.
Khi hết thời hạn đăng ký tham gia mà chỉ có một người đăng ký tham gia đấu giá, hoặc có nhiều người đăng ký tham gia đấu giá nhưng chỉ có một người tham gia đấu giá, hoặc có nhiều người tham gia đấu giá nhưng chỉ có một người trả giá ít nhất bằng giá khởi điểm của một biển số xe đưa ra đấu giá, thì người đó được xác định là người trúng đấu giá biển số xe.
Người trúng đấu giá biển số xe phải nộp đủ số tiền trúng đấu giá trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày có thông báo kết quả trúng đấu giá. Sau thời hạn quy định, người trúng đấu giá biển số xe không nộp hoặc nộp không đủ tiền trúng đấu giá thì biển số xe trúng đấu giá được đấu giá lại hoặc chuyển vào hệ thống đăng ký, quản lý xe và người trúng đấu giá không được hoàn trả số tiền đặt trước, số tiền đã nộp, không được tham gia đấu giá biển số xe trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày có thông báo kết quả trúng đấu giá.
Bên cạnh đó, người trúng đấu giá phải thực hiện thủ tục đăng ký xe để gắn biển số xe trúng đấu giá trong thời hạn 12 tháng kể từ ngày được cấp quyết định xác nhận biển số xe trúng đấu giá.
Trường hợp sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì thời hạn này được kéo dài thêm nhưng tối đa không quá 6 tháng. Sau thời hạn quy định này, người trúng đấu giá biển số xe không thực hiện thủ tục đăng ký xe để gắn biển số xe trúng đấu giá thì biển số xe trúng đấu giá được đấu giá lại hoặc chuyển vào hệ thống đăng ký, quản lý xe và người trúng đấu giá không được hoàn trả số tiền trúng đấu giá đã nộp.
4. Nghiêm cấm điều khiển phương tiện mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định cấm “Điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn”.
Quy định trên thực chất không phải là nội dung mới, mà là được kế thừa của quy định của Luật Giao thông đường bộ 2008 và thống nhất với quy định tại khoản 6 Điều 5 của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia 2019 và quy định cụ thể cho lĩnh vực giao thông đường bộ. Tuy nhiên nội dung này đã được đưa vào Luật.
Khoản 5 Điều 87 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ có nêu rõ nội dung: Giao cho Bộ Y tế quy định về xác định nồng độ cồn và nồng độ cồn nội sinh trong máu để làm căn cứ xác định trường hợp người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn do sử dụng rượu, bia hoặc đồ uống có cồn khác.
5. Việc kiểm định đối với xe mô tô, xe gắn máy chỉ thực hiện kiểm định khí thải
Điều 42 Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ quy định: Việc kiểm định đối với xe mô tô, xe gắn máy chỉ thực hiện kiểm định khí thải. Việc này thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, phải được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.