Ngay trước cuộc vận động tranh cử tại Doral, Florida ngày 9/7, Sở mật vụ Mỹ đã thông báo với chiến dịch của ông Donald Trump rằng cựu Tổng thống và các cố vấn của ông cần lưu ý vấn đề an ninh hơn nữa vì có thông tin tình báo đáng tin cậy về các mối đe dọa đối với ông.
Ngày 13/7, ông Trump bị một viên đạn sượt qua tai trong sự kiện ở Butler, Pennsylvania. Kẻ nổ súng đã bắn nhiều phát đạn từ một tòa nhà cách đó khoảng 150 mét. Điều này khiến nhóm của ông Trump bị bất ngờ khi kẻ nổ súng có thể bắn vào cựu Tổng thống từ khoảng cách gần như vậy, mặc dù chỉ vài ngày trước họ đã được thông báo rằng Sở Mật vụ đang ở trong tình trạng báo động cao.
Chuỗi sự kiện vào đầu tháng 7 cho thấy những thách thức mà cơ quan mật vụ phải đối mặt khi bảo vệ ông Trump - một cựu tổng thống đang tái tranh cử. Không chỉ tổ chức các cuộc vận động tranh cử quy mô lớn, ông Trump còn thường xuyên xuất hiện ở những nơi đông người như tại câu lạc bộ Mar-a-Lago ở Palm Beach, Florida và các khu nghỉ dưỡng khác của ông.
Bất đồng nảy sinh từ 3 năm trước
Những thách thức trong việc bảo vệ cựu Tổng thống đã làm nảy sinh bất đồng giữa các nhân viên mật vụ, ông Trump và các cố vấn của ông trong 3 năm rưỡi qua.
Ngay từ khi ông Trump trở lại Mar-a-Lago vào năm 2021, đội mật vụ bảo vệ ông đã lo ngại về một số mối vấn đề. Họ muốn củng cố an ninh tại câu lạc bộ nổi tiếng dễ bị xâm nhập này, nơi các thành viên có thể đưa người lạ vào, có thể tìm thấy các tài liệu mật, ông Trump thường đi lại xung quanh và nói chuyện với bất kỳ ai ở gần đó.
Các nhân viên mật vụ đã nhiều lần trao đổi với nhóm của ông Trump về việc cần phải làm nhiều hơn nữa để hạn chế ông Trump gặp gỡ người lạ tại Mar-a-Lago.
“Nhiệm vụ của họ là bảo vệ ông Trump chứ không phải bảo vệ câu lạc bộ của ông ấy. Nhưng rất khó để tách biệt 2 vấn đề này”, một cựu nhân viên từng tham gia bảo vệ ông Trump cho biết.
Đội mật vụ của ông Trump cũng từng lập “Kế hoạch phát hiện xâm nhập” để đảm bảo an toàn cho cựu Tổng thống ở Mar-a-Lago. Nhưng yêu cầu ngân sách, khoảng vài triệu USD, đã bị Sở Mật vụ từ chối và cuối cùng họ chỉ nhận được khoảng 10% số tiền đề nghị.
Theo một số nguồn tin, các trợ lý của ông Trump cũng tỏ ra giận dữ khi yêu cầu tăng cường an ninh của họ bị Sở Mật vụ bác bỏ. Đôi khi họ buộc phải hủy hoặc thay đổi lịch trình sự kiện vì cảm thấy địa điểm không đủ an toàn. Họ liên tục bị từ chối khi yêu cầu tăng thêm lính bắn tỉa, chó nghiệp vụ, máy đo từ trường và các đội đặc nhiệm bảo vệ ông Trump, thường là vì các lãnh đạo Sở mật vụ nói là không có nguồn lực bổ sung.
Trong khi đó, Sở Mật vụ Mỹ cho biết, trong nhiều năm qua, họ đã liên tục chi tiền cho các biện pháp tăng cường an ninh tại các dinh thự của cựu Tổng thống Trump, bao gồm cả Mar-a-Lago, Tháp Trump và Bedminster, New Jersey. Vì lý do an ninh, cơ quan này không tiết lộ về các chi phí cụ thể đã được sử dụng.
Đầu tháng 8, quyền Giám đốc Sở Mật vụ Ronald Rowe cho biết cơ quan này đã chi khoảng 4 triệu USD để bảo vệ Mar-a-Lago trong những năm kể từ khi ông Trump rời nhiệm sở.
Cựu tổng thống đầu tiên tái tranh cử kể từ năm 1940
Một số quan chức thừa nhận, hướng dẫn của Sở Mật vụ đã không theo kịp thực tế khi đánh giá về mức độ bảo vệ an ninh cho các cựu tổng thống và không tính đến mức độ nổi tiếng và tần xuất tham gia các sự kiện công cộng như trường hợp của ông Trump. Ông Trump cũng là cựu tổng thống đầu tiên tái tranh cử kể từ Herbert Hoover năm 1940.
Bill Gage, một cựu nhân viên Sở Mật vụ trong chính quyền Barack Obama và George W. Bush, cho biết việc bảo vệ một số tổng thống và cựu tổng thống rất khó khăn vì họ luôn muốn xuất hiện trước công chúng thường xuyên, giống như ông Trump.
Trong lịch sử gần đây, Sở Mật vụ từng phải đối mặt với những thách thức tương tự trong việc bảo vệ cựu Tổng thống Bill Clinton, người thường xuyên thay đổi lịch trình vào phút chót, thích chạy bộ ngoài trời và liên tục xuất hiện trước công chúng sau khi rời nhiệm sở.
Khi George W. Bush rời nhiệm sở, nhóm phụ trách của ông cũng đã gây sức ép để cơ quan mật vụ tăng cường bảo vệ nhiều hơn so với thường lệ của một cựu tổng thống do các mối đe dọa liên quan đến việc chính quyền của ông từng đưa quân đến Afghanistan và Iraq.
Trong khi hầu hết các cựu tổng thống dành thời gian để viết sách, đi nghỉ và phần lớn tránh xa công chúng, ông Trump lại thường xuyên tham gia các sự kiện lớn với hàng nghìn, thậm chí hàng chục nghìn người tham dự.
Đầu năm 2024, nhóm của Trump đã báo với Sở Mật vụ rằng họ sẽ có một năm bận rộn với các sự kiện lớn và cần nhiều nguồn lực hơn.
Nhóm của ông Trump thường đề xuất địa điểm cho một cuộc mít-tinh, có thể là sân bay hoặc khu hội chợ. Theo những người hiểu rõ về quy trình này, các nhóm này sẽ đi trước và trinh sát địa điểm để xác định vị trí của vành đai an ninh, cần bao nhiêu đặc vụ để bảo vệ, cần bố trí lối vào ở đâu, bố trí đội chống bắn tỉa ở đâu và địa điểm đó có những thách thức tiềm ẩn nào.
Mức độ bảo vệ không kém tổng thống đương nhiệm
Vụ ám sát hụt ông Trump ngày 13/7 đã làm dấy lên những câu hỏi về năng lực của Sở Mật vụ. Cơ quan này đã không giải quyết được rủi ro mà họ đã coi là ưu tiên hàng đầu kể từ khi Tổng thống John F. Kennedy bị ám sát vào năm 1963: ngăn chặn một tay súng ở trên cao có cơ hội ngắm bắn rõ ràng vào các quan chức cấp cao mà họ bảo vệ.
Sau vụ việc ở Butler, Pennsylvania, Sở Mật vụ đã tăng cường đáng kể các nỗ lực bảo vệ cựu Tổng thống. Trong những tuần gần đây, các cố vấn của ông Trump cho biết mức độ an ninh có vẻ chặt chẽ tương đương như khi ông còn là Tổng thống. Đội chống bắn tỉa và các đội đặc nhiệm khác luôn theo sát ông Trump tại các sự kiện. Lực lượng an ninh tại Mar-a-Lago đã tăng lên đáng kể.
Nhóm của Trump đã ngừng lên lịch các cuộc vận động tranh cử ngoài trời sau vụ nổ súng ở Butler theo khuyến nghị của Sở Mật vụ cho đến khi cơ quan này có thể lập kế hoạch an ninh mới cho các sự kiện như vậy.
Tuần trước, Sở Mật vụ đã phê duyệt kế hoạch sử dụng kính chống đạn để bảo vệ ông Trump tại các sự kiện ngoài trời trong tương lai, một lớp an ninh thường chỉ được cung cấp cho các tổng thống và phó tổng thống trong trường hợp cần thiết.
Theo các cố vấn, ông Trump không muốn xuất hiện tại các cuộc mít-tinh ngoài trời cho đến khi ông có kính chống đạn bảo vệ. Ông muốn quay trở lại Butler - nơi xảy ra vụ ám sát hụt, trước cuộc bầu cử và tổ chức một sự kiện ngoài trời khác tại đây.
Các quan chức hiện tại và trước đây của Sở Mật vụ cũng cho biết cơ quan này chưa từng được yêu cầu cung cấp một lớp bảo vệ dày đặc như vậy cho một cựu tổng thống và mức độ an ninh ngay cả trước vụ ám sát hụt cũng đã nhiều hơn so với thường lệ.